Mathijs Bakker, Chief Safety Officer bij Dura Vermeer, heeft de afgelopen jaren een aanzienlijke bijdrage geleverd aan de veiligheidscultuur binnen het bouw- en infrabedrijf en daarbuiten. Op de tweede dag van Safety&Health@Work geeft hij een workshop over het door Dura Vermeer en AssetRail ontwikkelde veiligheidscultuurprogramma 'Zien Handelen Leren’. In een recent interview sprak hij uitgebreid over het innovatieve programma dat gericht is op het vergroten van proactiviteit en bewustzijn onder medewerkers.

Hoewel het door Dura Vermeer en AssetRail ontwikkelde veiligheidsprogramma 'Zien, Handelen Leren’ gericht is op proactief handelen, gebruikt Bakker de term 'proactief’ zelf liever niet meer in de trainingen die hij en zijn team verzorgen. "Proactief is een containerbegrip, vergelijkbaar met duurzaamheid of innovatie. Als je tegen iemand zegt dat hij of zij proactief moet zijn, wat is dat dan eigenlijk? Wat verwacht je dan aan concrete gedragsverandering, is dat echt helder? Mensen begrijpen niet goed wat je daarmee bedoelt. Ze stellen dan ook geen vragen meer en eigenlijk ben je ze dan kwijt.”

Na vele tientallen sessies over het programma 'Zien, Handelen, Leren’ is Bakker ervan overtuigd dat de boodschap veel beter overkomt als je het begrip proactiviteit vergeet en alleen onthoudt dat, zodra je een onveilige situatie ziet, niet wegkijkt of doorwerkt maar direct ingrijpt. "Want alleen dan leren mensen van bepaalde situaties. Ik heb in de afgelopen vijf jaar gezien dat wie een workshop van ons over deze methode heeft gevolgd, het geleerde direct toepast. Na zo’n workshop voelt het vertrouwd om in te grijpen bij een onveilige situatie. En dat is precies wat we willen bereiken.”

'Zien Handelen Leren' is namelijk ontwikkeld om medewerkers aan te moedigen om niet alleen potentiële risico's te herkennen, maar ook om onmiddellijk actie te ondernemen en hiervan te leren. Om het gedachtegoed te delen is het ondergebracht in een gelijknamige stichting om de hele sector op de juiste manier verder te helpen. Bakker: "We hoeven dit namelijk niet voor onszelf te houden. Zowel Dura Vermeer als AssetRail staan al lang op trede 5 van de Safety Culture Ladder, doel is om de hele keten zover te krijgen. Onze aanpak zorgt ervoor dat veiligheid een integraal onderdeel wordt van het dagelijks handelen van alle medewerkers, wat leidt tot een meer responsieve en bewuste werkhouding van iedereen op alle bouwplaatsen in Nederland.”

Bedrijfscultuur

Een effectieve veiligheidsstrategie gaat hand in hand met een sterke en ondersteunende bedrijfscultuur. Bakker benadrukt dat veiligheid bij Dura Vermeer diep geworteld is in de bedrijfswaarden en dat dit niet alleen een top-down benadering is. "Onze eigenaar, Job Dura, trekt zich echt persoonlijk het welzijn van zijn medewerkers aan. Hij wil dat we over tien of twintig jaar nog steeds onafhankelijk bestaan met gelukkige medewerkers die veilig werken.”

Bakker wijst op het belang van lange termijn denken en voorbeeldgedrag vanuit het management. "Het management moet niet alleen de regels opstellen, maar ook zelf actief deelnemen en het goede voorbeeld geven. Dit creëert een cultuur waarin iedereen zich verantwoordelijk voelt voor veiligheid.”

Het meten van de effectiviteit van veiligheidsprogramma’s is essentieel om continu te kunnen verbeteren. Bakker legt uit dat Dura Vermeer verschillende methoden hanteert om de impact van 'Zien Handelen Leren' te evalueren "Vroeger deden we inspecties, maar alleen constateren of de regels worden nageleefd is weinig effectief. Tegenwoordig toetsen we of we overal hetzelfde waarnemen. Verder worden we ieder jaar geauditeerd voor de veiligheidsladder, en alle nieuwe medewerkers krijgen training in 'Zien Handelen Leren'.”

Hij vervolgt: "Het is belangrijk dat dit een gemeenschappelijke taal wordt binnen het bedrijf. Het komt terug in evaluatiegesprekken, in het leren van incidenten, en we beoordelen mensen erop. Het gaat erom dat we niet alleen regels volgen, maar ook echt begrijpen wat er speelt en hierop anticiperen.”

Bakker vertelt hoe 'Zien Handelen Leren’ heeft bijgedragen aan een cultuurverandering binnen Dura Vermeer. "Je ziet dat mensen beginnen te begrijpen dat ze een verantwoordelijkheid hebben om in te grijpen. Het voelt nu fout om niets te doen als je een gevaarlijke situatie ziet.”

Waarop hij besluit: "Goed voorbeeldgedrag en de manier waarop de organisatie vanuit deze waarden wordt aangestuurd, zorgen ervoor dat de cultuur echt verandert.”

Hij benadrukt het belang van continuïteit en aandacht: "Bouw blijft een risicovol beroep. Het is continu aandacht geven aan veiligheid en dezelfde boodschap herhalen. Wat we willen, is dat iedereen binnen de organisatie begrijpt dat ze een rol hebben in het veilig houden van hun werkomgeving.”

Bent u geinteresseerd om de sessie van Mathijs Bakker bij te wonen? Op donderdag 3 oktober staat hij van 11:30 tot 12:15 in het kennistheater van Safety&Health@Work! Registreer u vandaag nog gratis via de website